P-38 Lighting: Uniwersalna maszyna USAAF

Łączna produkcja P-38 zamknęła się liczbą 10 037 samolotów, budowanych w siedmiu podstawowych wersjach oraz licznych prototypach. Wszystkie lightningi były napędzane dwoma silnikami Allison V-1710. 

Samolot był zbudowany w układzie dwukadłubowym (tzw. latająca rama). Silniki zostały umieszczone w dwóch początkowych sekcjach kadłubów, pomiędzy którymi znajdowała się kabina pilota wraz z systemem uzbrojenia. W dalszej części przedstawię wam rozwój tej konstrukcji.

XP-38
Pierwszym lightningiem był prototypowa maszyna XP-38. Została ona oblatana 27 stycznia 1937r. Śmigłą samolotu obracały sie w różnych kierunkach (patrząc od przodu do środka). Ta maszyna miała krótki żywot. W czasie podjętej 11 lutego próby rekordowego przelotu transkontynentalnego  XP-38 rozbił się podczas podchodzenia do lądowania w Nowym Yorku na skutek utraty mocy przez silniki.



YP-38, P-38
Po prototypie zbudowano 13 maszyn przedseryjnych do prób eksploatacyjnych. Śmigła obracały się w kierunku na zewnątrz. Silniki otrzymały nowe chwyty powietrza oraz nowe chłodnice cieczy po bokach belek kadłubowych. Zmieniono uzbrojenie-w miejsce działka kal. 20 mm zainstalowano inne, o kal. 37 mm, a dwa kaemy kal. 7,62 mm zastąpiły wcześniejsze kal. 12,7 mm. Pierwsze 29 seryjnych lightningów nazwano P-38; różniły się one od YP-38 uzbrojeniem. Dodano również opancerzenie i kuloodporne szyby wiatrochronu; w 1942r. P-38 zostały oznaczone RP-38 i były traktowane jako samoloty niebojowe.

 


Lightning Mk I (P-322)
Przed zamówieniem P-38 dla USAAF Lockheed otrzymał kontrakt na dostawę 667 maszyn od Angielsko-Francuskiej Komisji Zakupowej. Samoloty te były napędzane silnikami bez turbosprężarek. Zakładano wówczas, że większość walk powietrznych w Europie będzie na średniej wysokości. Lockheed twierdził, że ten samolot bez turbosprężarki nie ma jaj. Samoloty dla Francuzów i Anglików różniły się uzbrojeniem i wyposażeniem kokpitu. Po kapitulacji Francji w czerwcu 1940r. całe zamówienie przejęła Wielka Brytania, troszkę go modyfikując. Spory i słabe wyniki testów przeprowadzonych przez RAF spowodowały, że na wyspy Brytyjskie dotarły tylko 3 maszyny. 140 samolotów z zamówienia przejęła USAAF i po przeróbkach i nadaniu oznaczenia P-322 służył do szkolenia operacyjnego. Pozostałe maszyny zostały ukończone w wersji P-38F/G.



XP-38A (w tym P-38B i P-38C)
Jeden z P-38 dostał kabinę ciśnieniową. Również Lockheed zaproponował odmiany P-38B i C chociaż nigdy nie zostały zbudowane.



P-38D, P-38E
Niewielka seria P-38D różniła się od P-38 obecnością niskociśnieniowej instalacji tlenowej, opancerzonych zbiornikach paliwa oraz chowanym reflektorze. Wszystkie te maszyny trafiły do szkolenia bojowego pod nazwą RP-38D. Pierwsza wielko seryjna wersja P-38E (210 sztuk), również trafiły do szkolenia pod nazwą RP-38E)



P-38F, P-38G
Wyprodukowano łącznie 527 maszyn oznaczonych P-38F, w tym 150 z zamówienia Brytyjskiego. W czasie produkcji tej wersji wprowadzono zaczepy pod centropłatem do podwieszeń, pustynny zestaw ratunkowy oraz klapy manewrowe. Podobnie do nich P-38G (374 maszyny z zamówienia Brytyjskiego oraz 708 z amerykańskiego) miały ulepszoną instalację tlenową oraz nową radiostację. Podobnie jak w wersji F wprowadzono zaczepy pod centropłatem.



P-38H
Kolejna wersja, której wyprodukowano łącznie 375 sztuk, był napędzany mocniejszym silnikiem. W celu uporania się z ciągłym przegrzewaniem się silników w tym wariancie wprowadzono również automatycznie regulowane klapki chłodnicy oleju.



P-38J, P-38L (w tym P-38K)
W wersji P-38J Lockheed zastosował nową instalację elementów napędu; chwyt powietrza do chłodnicy powietrza doładowującego został umieszczony między chwytami powietrza chłodnicy oleju. Przeprojektowane zostały również owiewki chłodnic cieczy na belkach ogonowych. Wyprodukowano 2790 egzemplarzy wersji J, z których wszystkie oprócz pierwszy 10 mają dodatkowe zbiorniki paliwa tam, gdzie poprzednio znajdowały się chłodnice między stopniowe. W ostatniej serii 210 sztuk wprowadzono hydrauliczne wzmacnianie lotek oraz elektrycznie napędzane klapy do nurkowania. Te ostatnie było wprowadzone w celu przezwyciężenia problemów z opływem płatowca, prowadzącego do utraty kontroli nad samolotem w szybkim nurkowaniu. Ostatnią wersją produkcyjną był P-38L. Będąc w zasadzie P-38J-25-LO z mocniejszym silnikiem, oprócz wzmocnionych zaczepów podwieszeń, miał możliwość przenoszenia rakiet HVAR. Biorąc pod uwagę coraz częstsze użycie Lightningów w roli lekkich bombowców , P-38J i L mogły być zmodyfikowane przez instalację radaru "Mickey" lub przeszklonego nosa (nazywanego droop snoot) ze stanowiskiem dla bombardiera . W obu przypadkach załoga była 2 osobowa.



P-38M
Lockheed opracował dwumiejscową odmianę P-38L z zasobnikiem z radarem, oznaczoną P-38M. Zamówiono 75 egzemplarzy tych samolotów, a pierwsze z nich weszły do służby wojskowej w ostatnich dniach wojny

Wersje rozpoznawcze

F-4, F-4A

99 P-38E zostało ukończonych bez uzbrojenia, ale z aparatami w nosie gondoli pilota. Podobną odmianą P-38F był F-4A; zbudowano 20 egzemplarzy. Te maszyny trafiły do zadań szkolnych pod nazwami RF-4 i RF-4A.

F-5A, F-5B i modyfikacje

Lightningi z oznaczeniami F-5A były maszynami rozpoznawczymi z 5 apratami fotograficznymi. Ich następca F-5B posiadał takie same aparaty jak F-5A oraz automatycznego pilota Sperry. Była to ostatnia seryjna wersja rozpoznawcza Lightninga. Kolejne wersje od C do F to były przebudowane samoloty seryjne bojowe.

Mam nadzieję, że w następnej części przedstawię wam działania wojenne związane z tym samolotem.

Bibliografia:

Zdjęcia:

4.http://i262.photobucket.com/albums/ii120/Duggy009/Lightning-MkI-RAF.jpg

5.http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/62/Lockheed_P-38J_Lightning_-_1.jpg

6.http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0e/Lockheed_P-38E_Lightning_%22Glacier_Girl%22,_Chino,_California.jpg

7.http://www.ausairpower.net/HISTORICAL/P-38F-1-LO-1942-2S.jpg

8.http://cdn-www.airliners.net/aviation-photos/photos/4/1/6/1352614.jpg

9.http://air-and-space.com/20040516%20Chino/Dsc_0876%20P-38J%20NX138AM%20left%20front%20taxiing%20l.jpg

10.http://upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/5/5f/P-38M_Night_Fighter.jpg

11.http://www.ausairpower.net/HISTORICAL/P-38-F-5A-Photorecon-Lightning-1S.jpg

12.http://www.wwiivehicles.com/usa/aircraft/fighter/lockheed-p-38-lightning-fighter/p-38j/lockheed-p-38j-f-5b-lightnings-01.png